Czerniak, czyli rak skóry, to jeden z najczęściej występujących nowotworów. Na szczęście wykryty we wczesnym stadium daje niemal 100-procentowe szanse na wyleczenie, dlatego niezwykle ważna jest regularna obserwacja znamion. Które z nich powinny zwrócić naszą uwagę i jak często powinniśmy pamiętać o kontroli?
CZERNIAK – CZYNNIKI RYZYKA
Latem nasz organizm jest tak spragniony promieni słonecznych, że często zapominamy o odpowiedniej ochronie – kremach z wysokim filtrem, nakryciu głowy czy unikaniu ekspozycji na słońce w godzinach 11.00-16.00. Niestety takie postępowanie jest głównym czynnikiem ryzyka, zwiększającym prawdopodobieństwo rozwoju choroby. Jest to szczególnie niebezpieczne w przypadku osób, których skóra pokryta jest dużą ilością pieprzyków lub piegów. Co jeszcze sprzyja rozwojowi czerniaka?
• Intensywne opalanie w solarium
• Poparzenia słoneczne w dzieciństwie
• Znamiona w miejscach często podrażnianych ubraniem
• Jasna karnacja
• Uwarunkowania genetyczne
BADANIE ZNAMION NA SKÓRZE
Samodzielną kontrolę powinniśmy przeprowadzać co miesiąc. Dzięki temu mamy szansę wykryć czerniaka w bardzo wczesnym stadium, kiedy jest on w pełni wyleczalny. Na naszą korzyść działa przy tym fakt, że czerniak to jeden z najłatwiejszych nowotworów do rozpoznania ze względu na dobrą możliwość obserwacji na skórze. Po rozpoznaniu zmiany, wystarczy udać się do chirurga, który usunie ją z marginesem okolicznych tkanek – jeśli grubość zmiany nie przekracza 1 mm, istnieje niemal 100-procentowa szansa, że pozbędziemy się czerniaka raz na zawsze.
METODA ABCDE
Jak prawidłowo badać znamiona? Wystarczy pamiętać o prostej i skutecznej metodzie ABCDE, która pomoże nam szybko wykryć podejrzane pieprzyki. Każda z liter odpowiada cesze, która powinna wzbudzić naszą czujność:
• A – znamię jest asymetryczne (ma inny kształt niż kolisty lub owalny)
• B – brzegi są poszarpane, a zmiana nie odcina się wyraźnie od skóry
• C – niejednolity kolor (groźne zmiany najczęściej są czerwone, granatowe lub wielobarwne)
• D – znamię ma ponad 6 mm średnicy
• E – znamię szybko zmienia swój rozmiar, kształt, grubość lub kolor
Pamiętajmy, że jedynie jeden na 200.000 pieprzyków zmienia się w czerniaka. Dlatego nie wpadajmy w panikę, jeśli nasza skóra pokryta jest kilkunastoma znamionami. Jednak jeśli któreś z nich wyda nam się podejrzane, wybierzmy się do dermatologa. Szybko rozpoznany czerniak jest całkowicie wyleczalny, dlatego badajmy nasze znamiona regularnie i pamiętajmy o prawidłowej ochronie skóry w upalne letnie dni.
