W sobotę 22 stycznia mija 101 lat od dnia urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego – Patrona naszej Szkoły. Uznawany jest on przez wielu Polaków za jednego z najwybitniejszych poetów XX wieku. Jego losy są odbiciem tragicznych dziejów narodu. Zginął w wieku 23 lat na początku powstania warszawskiego, ale w jego krótkim życiu wiele się wydarzyło: beztroska lat szkolnych, tragiczny wrzesień 1939 roku, okupacja, nauka na tajnych kompletach, romans z literaturą, miłość i małżeństwo z Barbarą Drapczyńską, konspiracja, aż do tego dramatycznego momentu w pałacu Blanka na Placu Teatralnym 4 sierpnia 1944 roku. Zginął postrzelony w głowę przez niemieckiego snajpera.
Krzysztof Kamil Baczyński – życie i twórczość
Jaki był Baczyński? Co lubił? Jak wyglądało jego życie? Oto kilka ciekawostek o poecie:
– Baczyński uczęszczał do jednej klasy z kolegami, którzy później wstąpili do Grup Szturmowych Szarych Szeregów. Wśród nich byli znani z kart „Kamieni na szaniec” Tadeusz „Zośka” Zawadzki, Jan „Rudy” Bytnar, Maciej Aleksy „Alek” Dawidowski. Baczyński podobnie jak jego rówieśnicy był harcerzem. Należał do 23. Warszawskiej DH „Pomarańczarnia”, był członkiem „Parasola”, sprawował funkcję dowódcy III plutonu 3. Kompanii oraz był jej kronikarzem.
– Drugie imię Kamil zostało mu dane ku czci wcześnie zmarłej siostry poety.
– Młody Baczyński wcześnie rozpoczął pisanie wierszy. Zanim ukończył 18 lat, tworzył już dojrzałe dzieła. Po ojcu odziedziczył talent artystyczny. Podobnie jak on zajmował się pisaniem i był dobrym mówcą. Poeta, mimo że zmarł tragicznie w wieku zaledwie 23 lat, zostawił po sobie przeszło 500 wierszy, kilkanaście opowiadań i kilka poematów. Zachowało się również kilkaset jego grafik i rysunków – ilustracji do konkretnych opowiadań, projektów okładek książek i tomików.
– Studiując na uniwersytecie podziemnym, poznał Barbarę Drapczyńską, swą pierwszą miłość i późniejszą żonę. Według krytyków poezja polska zawdzięcza Barbarze niezwykłe wiersze miłosne napisane przez Baczyńskiego. Barbara i Krzysztof zawarli małżeństwo w roku 1942 w kościele Trójcy Przenajświętszej przy ulicy Solec na Czerniakowie.
– Baczyński znał się z Czesławem Miłoszem, cenili się nawzajem. W podziemnym obiegu obu poetów traktowano z szacunkiem, pokładano w nich duże nadzieje, wróżono im świetlaną przyszłość i sukces na gruncie literackim.
– Baczyński należał do tak zwanego „Pokolenia Kolumbów.” Pokolenie Kolumbów było pokoleniem literackim obejmującym polskich pisarzy, poetów urodzonych około 1920 roku, którzy w dorosłość wchodzili w okresie II wojny światowej (prawie wszyscy przystępowali do matury w 1939 roku). To właśnie głównie doświadczenia wojenne ukształtowały ich twórczość. Do pokolenia tego zalicza się m.in: Józefa Szczepańskiego, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Annę Kamieńską, Romana Bratnego, Tadeusza Borowskiego, Bohdana Czeszko, Józefa Hena, Tadeusza Gajcego, Tadeusza Różewicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego.
– U schyłku wojny nie było oczywistym, czy poeta znajduje się pośród żywych, czy wśród poległych. W rzeczywistości, został on pochowany w ruinach Ratusza 4 sierpnia 1944 r. Jego rodzina, jednakże, nie wiedziała nic o jego losie. Po wojnie komunistyczna bezpieka rozpoczęła poszukiwania Baczyńskiego. Nikt w tamtych strukturach nie mógł uwierzyć, że pisarz zmarł na samym początku powstania. Podejrzewano, że poeta upozorował swoją śmierć i ukrywa się gdzieś w obawie przed konsekwencjami działalności w AK. W styczniu 1947 r. Krzysztof odnaleziony został w ruinach warszawskiego Ratusza, a jego grób był w miejscu, gdzie dziś stoi pomnik Nike. Jego matka rozpoznała go po złotym łańcuszku na szyi.
– Jego wiersze śpiewane były przez wielu artystów. Ewa Demarczyk śpiewała „Deszcze”, „Na moście Avignon”, zespół Lao Che – utwór „Godzina W”, śpiewał je także Janusz Radek, Michał Bajor, Grzegorz Turnau i Ankh. Fragment jego wiersza „Historia” posłużył za tytuł filmu „Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni…”. Życie i twórczość Baczyńskiego stały się tematem kilku filmów, m.in. „Dzień czwarty”, „Baczyński”.
W zbiorach naszej biblioteki szkolnej znajdują się liczne wydania tomików wierszy poety oraz publikacje dotyczące życia i twórczości Patrona Szkoły.
Krzysztof Kamil Baczyński – „Elegia o chłopcu polskim”,
wykonanie: Grzegorz Wilk
W 2021 r. w naszej Szkole miała miejsce niezwykła uroczystość odsłonięcia Tablicy Pamiątkowej w 100. rocznicę urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. W tym roku przypada natomiast 30. rocznica nadania Szkole imienia poety.
Opracowanie:
Biblioteka Szkolna
mgr Małgorzata Zielińska
mgr Agata Hajdas
