16 października 1978 roku to data, która na zawsze zapisała się złotymi zgłoskami w historii Polski i świata. Tego dnia metropolita krakowski, ksiądz kardynał Karol Wojtyła, został wybrany na papieża. Przybrał imię Jan Paweł II, stając się pierwszym od 455 lat papieżem spoza Włoch oraz pierwszym papieżem pochodzącym ze Słowiańszczyzny. W chwili wyboru miał zaledwie 58 lat – był jednym z najmłodszych papieży wybranych w ciągu ostatnich 150 lat.
Tło historyczne
Wybór Karola Wojtyły nastąpił po niezwykle burzliwym okresie w dziejach Kościoła. Po śmierci papieża Pawła VI i zaledwie 33 dniach pontyfikatu jego następcy, Jana Pawła I, kardynałowie zostali ponownie wezwani na konklawe. Obrady rozpoczęły się 14 października 1978 roku, a udział w nich wzięło 111 kardynałów elektorów.
Wśród nich był również metropolita krakowski, który miał już wówczas uznanie wśród hierarchów Kościoła za swoją głęboką duchowość, mądrość, odwagę w dialogu z nauką i kulturą oraz ogromne doświadczenie duszpasterskie. Jak wspominał później, sam nie spodziewał się takiego obrotu wydarzeń – gdy włoski fotograf robił mu wiele zdjęć podczas przyjazdu na konklawe, z uśmiechem zapytał:
„Po co mi pan robi tyle zdjęć? Nie sądzi pan chyba, że to ja mógłbym zostać nowym Papieżem?”
Podczas obrad to właśnie kardynał Franz Koenig z Wiednia zaproponował jego kandydaturę, mówiąc:
„Ma dopiero 58 lat, ale to nie powinno być przeszkodą; przeciwnie – wiele zyskałby na tym Kościół.”
Z kolei prymas Polski kard. Stefan Wyszyński, przeczuwając możliwy wybór, szepnął do Wojtyły:
„Jeśli wybiorą, proszę nie odmawiać…”
Wybór, który zadziwił świat
W poniedziałek, 16 października 1978 roku, w drugim dniu konklawe, kardynał Karol Wojtyła został wybrany papieżem. Nieoficjalnie mówi się, że otrzymał aż 99 głosów spośród 111. O godzinie 18:18 nad Kaplicą Sykstyńską uniósł się biały dym, a chwilę później świat usłyszał słowa:
„Habemus Papam!” – Mamy papieża!
W swojej notatce z tego dnia, późniejszy papież zapisał w „Księdze czynności biskupich”:
„Około godz. 17:15 – Jan Paweł II.”
Dla milionów ludzi na całym świecie, szczególnie dla Polaków, był to moment ogromnego wzruszenia i dumy. W czasach, gdy Polska znajdowała się za żelazną kurtyną, wybór papieża z kraju komunistycznego miał wymiar symboliczny – dawał nadzieję na duchowe odrodzenie, wolność i jedność narodów Europy.
Papież z dalekiego kraju
Po godzinie 19:00 nowo wybrany papież pojawił się na balkonie Bazyliki Świętego Piotra. Dla zgromadzonych tysięcy wiernych był niemal nieznany. W swoim pierwszym przemówieniu wypowiedział słowa, które przeszły do historii:
„Najdostojniejsi kardynałowie powołali nowego biskupa Rzymu. Powołali go z dalekiego kraju, z dalekiego, lecz zawsze tak bliskiego przez łączność w wierze i tradycji chrześcijańskiej.”
Z charakterystyczną dla siebie skromnością dodał, że jeśli mówi źle po włosku, „to mnie poprawcie” – słowa te wywołały serdeczny śmiech i aplauz zgromadzonych Włochów.
Pontyfikat, który odmienił świat
Jan Paweł II był 264. papieżem i sprawował swój pontyfikat przez prawie 27 lat – jeden z najdłuższych w historii Kościoła. Był papieżem pielgrzymem – odwiedził 129 krajów, w tym osiem razy Polskę. Wydawał się nie znać granic w swoim pragnieniu spotkania z ludźmi.
Podczas pontyfikatu:
- wydał 14 encyklik,
- beatyfikował 1340 osób,
- kanonizował 483 świętych,
- wprowadził Kościół w trzecie tysiąclecie chrześcijaństwa,
- jego nauczanie obejmowało tematykę wiary, godności człowieka, pokoju, rodziny, pracy i wolności.
Był orędownikiem dialogu między religiami, promotorem jedności i miłości, a jego głos wielokrotnie przypominał światu o wartościach duchowych i moralnych.
Śmierć i kanonizacja
Jan Paweł II zmarł 2 kwietnia 2005 roku, w wigilię Święta Bożego Miłosierdzia, które sam ustanowił. Miliony wiernych na całym świecie modliły się wówczas o jego zdrowie i towarzyszyły mu w ostatnich chwilach życia.
27 kwietnia 2014 roku papież Franciszek ogłosił go świętym – razem z papieżem Janem XXIII – podczas uroczystej Mszy św. na placu Świętego Piotra.
Dziedzictwo, które trwa
Pontyfikat Jana Pawła II pozostaje jednym z najważniejszych wydarzeń XX wieku. Dla Polaków był on nie tylko głową Kościoła, ale przede wszystkim autorytetem moralnym, duchowym przewodnikiem i symbolem nadziei w trudnych czasach.
W 47. rocznicę jego wyboru na Stolicę Piotrową wspominamy człowieka, który zmienił oblicze Kościoła i świata, niosąc przesłanie wiary, miłości i pokoju.
„Nie lękajcie się! Otwórzcie drzwi Chrystusowi!” – te słowa, wypowiedziane podczas inauguracji pontyfikatu, nadal rozbrzmiewają w sercach ludzi na całym świecie.
